JOS VAESSEN: ‘Zakelijke successen geven geen echt geluk, eerder voldoening’

Op een grijze voormiddag werd ik vriendelijk ontvangen bij de familie Jos en Jeanine Vaessen - Bastijns in Dilsen-Stokkem voor een gesprek over gezondheid en geluk. Natuurlijk ook over voetbal en over zakendoen, wat had je gedacht.

Voor degene die niet meer precies weet wie Jos Vaessen is:

Jos Vaessen is een bijzonder succesvol ondernemer. Van 2001 tot 2006 was hij voorzitter van voetbalclub KRC Genk. 

In 2013 opende KRC Genk een nieuw jeugdcomplex, dat de naam Jos Vaessen Talent Academy kreeg.

Hij begon met een bedrijf dat convectoren fabriceerde, namelijk Vasco. Later werd dat ‘The Heating Compagny’. Intussen kreeg hij samen met zijn zonen een hele rij bedrijven in zijn bezit, zoals E-Max, ALEX, Kreon, CED, Limeparts en Vaessen Aluminium als overkoepelend bedrijf… 

Hij is ook samen met de zonen eigenaar van Kasteel Ommerstein in Rotem van waaruit twee zorgboerderijen geleid worden.

Veel van wat ik gedaan heb, had een sterk egoïstisch kantje. Ik wilde dàt bereiken, ik zou dit willen, enzovoort. En als ik nu terugkijk, is dat niet zo heel mooi …Bij Jeanine is dat het tegenovergestelde. Zij doet alles in functie van anderen, in functie van mij, in functie van de kinderen, in functie van de kleinkinderen. Als die maar gelukkig zijn. Ja voor mij is dat een ongelooflijk succesverhaal, dat ik zo’n vrouw heb kunnen trouwen…

Maar als ik terugkijk naar mijn hele leven, zal ik het dan zo zeggen, ja, er was toch heel veel ik-ik-ik bij. Dat heb ik niet uitgestraald. En ook niet: ‘ikke en de rest kan stikken’. Dat niet. Neen, dat was het zeker niet, zo’n lelijk mens ben ik nu ook weer niet.

Jos, jij hebt heel je leven wel heel hard gewerkt, hé?

Niet hard gewerkt, super hard gewerkt.

 Maar dan moet je je toch ook zeer goed verzorgd hebben om dat zo lang te kunnen doen? Wat heb jij speciaal gedaan om gezond te blijven?

Het is een feit dat je maar hard kunt werken als je fit bent. Fit zijn is gezond zijn. Daar ben ik mij bewust van, wel zestig jaar lang, dat ik daar inspanningen voor moest doen. Die heb ik ook gedaan mijn hele leven lang. Heel eenvoudige dingen, maar als dokter weet jij dat beter dan ik, zoals een goede nachtrust. Ik ben geen uitgaander. Ik heb nooit gedronken. Ik moet nog altijd mijn eerste druppel alcohol drinken. Niet gerookt. Dat zijn toch belangrijke beslissingen. Ook tamelijk voorzichtig geweest met overmatig eten. Ik heb graag een goed restaurant, maar ik ben zeker geen overdadig eter, vandaag nog steeds niet. Ik vergeet het belangrijkste. Ik heb mijn hele leven gesport.

Wat bedoel je met sporten?

Toen ik nog actief was, dan liep ik wel veertig kilometer per week. Iedere dinsdag 10 kilometer. Iedere donderdag 10 en iedere zondag 20. Hier in het bos. Een beetje regen? Dat maakte niet uit. Koud? Daar kun je je op kleden. Dat heb ik veertig jaar gedaan. Nu doe ik aan Nordic Walking.

Je bent eigenlijk altijd sportief geweest. Nu nog steeds. Is dat de reden waarom je jaren geleden in het voetbal bent gestapt?

Ah Marcel, voetbal is mijn belangrijkste hobby. Mijn enige hobby. Mijn hele leven geweest. Met mijn vader ging ik zelfs naar Fortuna Sittard, hij ging ook kijken naar FC Luik, naar FC Beringen, naar Waterschei.

Bij Rotem, bij Patro Eisden heb je een grote rol gespeeld. 

Uiteindelijk ben ik voorzitter geworden bij KRC Genk. Ik ben wel blij met de door mij opgerichte voetbalschool die trouwens mijn naam draagt. Ik ben KRC Genk dankbaar dat ik dankzij KRC voetbal heb kunnen beleven op het hoogste niveau. Als voorzitter in Real Madrid in de Champions League, dat was het summum.

Kevin De Bruyn en Thibeau Courtois zijn in jouw school als voetballer gevormd. Schitterend toch?

Ik hou enorm van voetbal, maar de voetbalwereld is niet zo fraai. Die makelaars en zo, om ziek van te worden. Het klopt allemaal niet. Heel veel clubs hebben een constant gebrek aan geld. Het gaat om het verdelen van de TV-gelden. Heel dat systeem stak me op de duur zo tegen … ik ben dan gestopt. Daar heb ik nooit spijt van gehad. Met de kennis van nu, zou ik het veel beter gedaan hebben, ook mijn relatie met de pers. Die verstaan de kunst om woorden uit de context te nemen en voor sensatie te gaan. Maar ik hou van voetbal. Ik ga nog iedere week naar de jeugd kijken. Maar ik heb zeker even veel respect voor wielrenners of andere sporters. Sport is super voor geest en lichaam. Iedere jonge mens zou aan sport moeten doen. Sport is ook belangrijk voor de sociale vorming.

Je hebt een carrière om u tegen te zeggen. Je hebt 60 jaar in het zakenleven gezeten. Had jij dan nooit last van stress? 

 Gelukkig heb ik altijd goed kunnen slapen. Naar bed gaan met zorgen, dat kende ik eigenlijk niet. Terwijl ik wél zorgen had, hé Marcel. Want sommige mensen kijken naar Jos Vaessen als een succesrijke zakenman. En dat mag ook wel een beetje. Maar ik heb periodes gekend dat ik echt kort bij het einde van het bedrijf stond. Vooral in het begin van de jaren 80. Een heel moeilijke periode in de economie, ook heel moeilijk met Vasco. Ik heb toen op het punt gestaan om ons huis  te verkopen om Vasco te redden. Het is net niet nodig geweest. Maar ik zou het absoluut gedaan hebben, en mijn vrouw was ermee akkoord. Vasco was voor mij een opdracht, of een doelstelling. Dat ging boven alles. In mijn perceptie is failliet gaan het ergste dat bestaat. Ik ben ook nooit failliet gegaan. Maar ik heb wél moeilijke periodes gekend, absoluut.

Ik ben met Vasco begonnen zonder geld. Zonder iets hé

Om in die tijd een bedrijfje te beginnen, een bvba, moest je 250 duizend frank hebben. Jos Vaessen had dat niet. Dus, ik kon niet beginnen. Een accountant zei me toen: “ Jos, de wetgever zegt niet welk kapitaal je moet hebben om een NV te beginnen. “ Toen, vijftig jaar geleden heb ik dat zo gedaan met 100 duizend frank. De dag van vandaag heeft iedereen 2500 euro in zijn zakken, bij wijze van spreken. Zo ben ik begonnen met nv Vasco. Intussen kreeg ik een heel mooie job aangeboden bij Velda Matrassenfabriek. Daar was ik algemeen directeur. Dat ging zeer goed. Ik verhoogde enorm de omzet en de winst nog veel meer. Daar bewees ik dat ik geschikt was voor het zakendoen. Je moet toch een bepaalde mentaliteit hebben. En die heb ik van de natuur meegekregen. Van mijn ouders, misschien nog het meest van mijn moeder. In het begin bleef Vasco bestaan met het maandloon van Velda. Ik had gelukkig een mooi maandloon. Dat was allemaal voor Vasco. Toen werd het tijd om er iets mee te doen. Maar Jeanine had liever dat ik bij Velda bleef: 'Je bent daar toch gelukkig?' ...

 Je hebt uiteindelijk dan toch besloten om met Vasco te beginnen.

Eigenlijk van de ene dag op de andere. De ene dag mijnheer de directeur. De volgende dag met de thermosfles en de boterhammetjes op het zinkfabriek. Gelukkig heb ik onmiddellijk succes gehad. Ik bedoel, je wordt actief, je neemt een aantal beslissingen. Dat motiveert je natuurlijk wel. Achteraf gezien waren dat wel vreemde beslissingen. Dan denk je: Man, man, wat heb je toch gedaan …”

Vasco is steeds maar gegroeid. Door de moeilijkheden heen. Dan hebben we begin van de jaren tachtig de oliecrisis gekend met een zeer nadelige invloed op de bouwsector, dus ook op Vasco. Een zeer moeilijke periode. Dan heb ik een hoop initiatieven genomen om de winkel aan de gang te houden. Toen zijn we brikettenpersen gaan maken. Om briketten te persen van nat papier. Tienduizenden en tienduizenden. Om de kachel te stoken. Dat was midden in een energiecrisis. We hebben zelfs barbecues gemaakt.

Als je die ambitie waarmaakt en je hebt succes, dan heeft je dat toch veel energie gekost. Hoe heb je het evenwicht behouden? 

Ik heb dat nooit zo ervaren, dat ik uitgeput was of een burn-out had. Of zoiets. Ik heb zeker moeilijke momenten gekend. Maar waarschijnlijk was ik toen jong genoeg om die te verwerken.

Ik blijf herhalen dat ik een heel begripvolle vrouw gehad heb en daar ben ik haar enorm dankbaar voor. Zonder haar was mijn succes niet mogelijk geweest. Want op een bepaald moment beslis je om een zeer goed betaalde job te verlaten voor een bedrijf van nul, ook al is dat je eigen bedrijf. Om dan je vrouw te vragen je boterhammetjes te smeren. En dan vertrok ik ’s morgens naar Rotem naar het zinkfabriek. ’s Middags kleedde ik me om en dan vertrok ik om te verkopen bij de installateurs. Ik kon wel goed verkopen. Energiegebrek heb ik nooit gevoeld. Nooit. Maar ik heb altijd de belangrijke pijlers gehad om te slagen. Een van die pijlers is natuurlijk fit zijn. Gezond zijn. Een andere pijler is een goede relatie hebben. Voor mij was een goede relatie heilig. Er zijn er genoeg die dit niet hebben gehad. Maar die twee dingen waren voor mij belangrijk. Gezondheid en een goede relatie. Een positieve relatie. Een liefhebbende relatie. Maar ik moet eerlijk zijn, dat begripvolle kwam vooral van één kant, van mijn vrouw.

Ik investeerde.. Jeanine::  'Jos, moét dat?'

En het gebouw nog groter…Dat is toch voor niets nodig', zei ze dan.

Ik ga nu niet zeggen dat Jeanine een remmende factor was. Zeker niet. Ze was eerder een stabiliserende factor. Jeanine is een vrouw die van nature met heel weinig tevreden is.

Wat is gelukkig zijn voor jou?

Gelukkig zijn is tevreden zijn, tevreden zijn met wat je hebt, in evenwicht zijn met jezelf.

Dan ben je niet gelukkig geweest … of zie ik dat fout?

Ik ben van geboorte af een eerder ongelukkig mens geweest. Gelukkig zijn is een natuurlijke kwaliteit die je van de geboorte meekrijgt en ik had dat zeker onvoldoende. Ik ben heel veel jaren niet voldoende gelukkig geweest. Ik denk dat de drive om succesrijk te zijn voor een deel daardoor komt. Heel veel jaren heb ik een minderwaardigheidscomplex gehad. Andere jongens waren beter, anderen waren sneller, waren mooier, waren succesvoller.  Dat zat in mij. Dat ben ik nu, denk ik, een twintig, dertig jaar kwijt. Ik heb dat dus lang gehad.

En de vraag, was ik dan jaloers op andere mannen? Of die andere personen?

Nee, helemaal niet jaloers. Jaloers zijn is iets wat ik niet ken. Mensen die beter doen, daar heb ik eerder respect voor of waar ik naar opkijk.

Wat is voor jou dan essentieel om echt gelukkig te zijn?

Moeilijk om precies te zeggen … misschien een stom antwoord, gelukkig zijn is niet ongelukkig zijn. Ik ben heel vaak bezwaard door een of ander probleem en dan is dat voor mij een vorm van ongelukkig zijn. Als je dat niet hebt, ben je gelukkig. De laatste jaren ben ik minder bezwaard, dus gelukkiger dan daarvoor.

Maar ik ben ook wel gevoeliger geworden…Als ik bezorgd ben voor mijn zonen of mijn kleinkinderen, dan ben ik ongelukkig. Als zij ongelukkig zijn, ben ik dat ook.

Het mailtje dat Jos Vaessen me stuurde na ons interview typeert hem:

“Marcel,

 We zouden ook nog iets meer praten over ‘geluk’. Mijn mening over geluk is dat je enkel gelukkig kan zijn door andere mensen gelukkig te maken en al de rest zoals zakelijke successen of sportieve successen geven geen echt geluk maar eerder voldoening – bevrediging… Dat is zeker de levensfilosofie van mijn vrouw.”